Asliye Ceza Davaları

Ceza yargılama sisteminin temel mahkemelerinden biri Asliye ceza mahkemeleridir. Asliye ceza mahkemeleri, diğer ceza mahkemelerinin görevli olmadığı tüm dava ve işlere bakmakla yükümlüdür.

Asliye ceza mahkemeleri tek hakimle görev yapar. Ceza yargılamalarının yapıldığı esas görevli mahkemeler asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleridir. Bu iki mahkemenin dışında kalan tüm ceza mahkemeleri özel kanunlarla kurulmuş özel mahkemelerdir.

Uzmanlık mahkemesi şeklinde çalışan asliye ceza mahkemeleri de vardır. Vergi suçları mahkemesi bunlardan biridir. Savcılık soruşturması aşamasında mahkeme tarafından verilmesi gereken kararlar sulh ceza hakimliği tarafından verilir.

Sulh ceza hakimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan hırsızlık, iftira, taksirle öldürme, cinsel taciz gibi davalarda asliye ceza mahkemeleri görevlidir. Ayrıca 5235 sayılı kanuna göre bazı suçların dışında, 10 yıl ve daha az hapis cezasını gerektiren suçlar dolayısıyla açılan davalara da asliye ceza mahkemeleri bakar. Ağır ceza mahkemeleri, sulh ceza hakimliği ve diğer özel mahkemelerin görevleri dışında kalan tüm dava ve işlere asliye ceza mahkemeleri bakar. 

Asliye ceza mahkemeleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşleri alınarak Adalet Bakanlığı tarafından kurulur. İhtiyaç ve bölgelerin koşullarına göre mahkemelerin nasıl konumlanacağı belirlenir. Asliye ceza mahkemeleri de bölgelerin iş yoğunluğu, coğrafi konumu belirlenen ilçelerde, il merkezlerinde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun onayı ile kurulur.

Birçok ilçede birden fazla asliye ceza mahkemesi olabilir. Her adliye çevresinde ceza davası sayısı ve iş durumu gerektiği takdirde numaralandırma sistemi kullanılarak birden fazla asliye ceza mahkemesi kurulabilir. Tek hakim ile yargılama yapan mahkemeler asliye ceza mahkemeleridir.

Asliye ceza mahkemelerinin baktığı davalar suç için öngörülen hapis cezasının üst sınırı dikkate alınarak belirlenir. Bu üst sınır 10 yıldan fazla veya özel bir düzenleme ile başka bir mahkemeye verilmemişse, asliye ceza mahkemesi görevlendirilir. 

Asliye ceza mahkemelerinin bakmakla görevli olduğu davalar, TCK’da düzenlenmiştir. Aşağıdaki suçlar asliye ceza mahkemelerinin baktığı davalara örnektir.

1. Kasten adam yaralama suçu,
2. Taksirle adam yaralama suçu,
3. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu,
4. Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu,
5. Reşit olmayanla cinsel ilişki 
6. Cinsel saldırı suçu,
7. Cinsel taciz suçu,
8. Uyuşturucu kullanılmasını kolaylaştırma suçu,
9. Konut dokunulmazlığının ihlali suçu,
10. İntihara yönlendirme,
11. Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması,
12. Hırsızlık,
13. Mala zarar verme,
14. Resmi belgeyi yok etmek, gizlemek veya bozmak,
15. Basit dolandırıcılık,
16. Çocuk düşürtme,
17. Suçlu ve suçluyu övme,
18. Şantaj suçu,
19. Fuhuş suçu,
20. Usulsüz ölü gömülmesi suçu,
21. Dilencilik,
22. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma,
23. Hakaret suçu,
24. Vergi kaçakçılığı suçu,
25. İhaleye fesat karıştırma suçu,
26. Mala zarar verme suçu,
27. Hayvanın tehlike yaratabilecek derecede serbest bırakılması,
28. Suç işlemeye tahrik suçu,
29. Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit suçu,
30. Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali suçu,
31. Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu,
32. Bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti suçu,
33. Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu
34. Çevrenin kasten ve taksirle kirletilmesi suçu,
35. Görev sırasında din hizmetlerini kötüye kullanma suçu,
36. Soruşturma veya kovuşturmanın gizliliğini ihlal suçu,
37. Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf suçu,
38. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu
39. Güveni kötüye kullanma suçu,
40. Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu,
41. Tehdit suçu,
42. Parada sahtecilik suçu,
43. Bedelsiz senedi kullanma suçu,
44. Aynı konutta birlikte oturduğu kişilere kötü muamele suçu,
45. Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu,
46. Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçu,
47. Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunmak suçu,
48. Hayasızca hareketler ve müstehcenlik suçu,
49. Muhafaza görevini kötüye kullanma suçu,
50. Karşılıksız yararlanma suçu,
51. Kanunlara uymamaya tahrik suçu,
52. Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık suçu,
53. Suç eşyalarının satın alınması veya kabul edilmesi suçu,
54. İmar kirliliğine neden olma suçu,
55. Uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçu,
56. Mühür bozma suçu,
57. Yalan yere yemin suçu,
58. Yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs suçu,
59. Suçu bildirmeme suçu,
60. İnfaz kurumuna veya tutukevine yasak eşya sokma suçu,
61. Başkası yerine ceza infaz kurumuna veya tutukevine girme suçu,
62. Askeri yasak bölgelere girme suçu,
63. Hükümlü veya tutuklunun kaçması ve ayaklanması suçu,
64. Halkı askerlikten soğutma suçu,
65. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama suçu,
66. Gürültüye neden olma suçu,
67. Suç üstlenme suçu,
68. Suç uydurma suçu,
69. Suçluyu kayırma suçu,
70. Cumhurbaşkanına hakaret suçu,
71. Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu,
72. Bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçu,
73. Bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girme suçu,
74. Görevi yaptırmamak için direnme suçu,