06.12.2006 sayılı yasa ile 5560 sayılı Kanunla Ceza Hukuku Sistemine eklenen HAGB kurumu Ceza hukuku sisteminde önemli bir değişikliğe sebep olmuş ve bu tarihle uygulanmaya başlamıştır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumu 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 231. Maddesinde düzenlenmiştir.
Yapılan yargılama sonunda sanığın “iki yıl” veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise Mahkeme Hükmün Açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebilir. Mahkeme kararlarının verdiği hüküm bir sonuç doğururken HAGB verilen hüküm herhangi bir hukuki sonuç doğmaz.
HAGB verilen sanık hakkında herhangi bir hüküm doğmaz sanık denetime tabi tutulur. Bu denetim süresi 5 yıl olup, sanık 5 yıl boyunca herhangi bir suç işlemediği takdirde hüküm ortadan kaldırılır ve düşme kararı verilir. HAGB kurumu Sosyal ve Hukuk Devleti ilkesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve Ceza Hukuku Sistemimizi modernleştirmiştir.
HAGB kararı ancak 2 yıl veya daha az süreli hapis cezaları veya adli para cezalarında uygulanabilmektedir. 2 yıl üzerinde hapis cezalarında HAGB uygulanmamaktadır.
Adli para cezaları yönünden ise HAGB uygulaması herhangi bir sınıra bağlı değildir. Sadece HAGB sisteminin uygulanabilmesi için uzlaşmaya ilişkin koşullar saklı tutulmuştur.
HAGB kararı bazı suçlar açısından uygulanamamaktadır.
Sanık (SSÇ) suç tarihinde 18 yaşından küçük ise HAGB kararının denetim süresi 3 yıldır.
Sanık suç tarihinde 18 yaşından büyük ise HAGB kararının denetim süresi 5 yıldır.
Mahkeme kararı ile sanık hakkında bir mahkumiyet hükmü kurulur. Bu mahkumiyet hükmünü ile sanık hakkında HAGB kurumunun uygulanmasına karar verdikten sonra sanığın denetim süresi başlar.
Kişinin denetim süresi içerisinde yeni bir suç işlemesi veya denetime aykırı davranması halinde Mahkeme yeni bir hüküm açıklamaz daha önce verdiği HAGB kararında yer alan mahkumiyet hükmünü aynen açıklar. Ancak Mahkeme sanığın durumunu değerlendirerek belirlediği cezanın infazı yarısına kadar indirebilir ya da koşulların sağlandığı takdirde cezanın ertelenmesine veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar verebilir.
HAGB kararına karşı itiraz yolu açıktır. Fakat Anayasa Mahkemesi uygulamada bu hususta sıkıntılar yaşanması sebebiyle bu hükmü iptal etmiştir. HAGB kararına karşı 22.06.2023 tarihine kadar itiraz yolu bu tarihten sonra ise HAGB kararına karşı kanun yolunun ne olacağı belirlenmemiştir.
HAGB kararlarına karşı itirazı inceleyen Mahkeme dosyayı hem esas hem de usul yönünden incelemesi gerekmektedir.
İtiraz kanun yoluna başvuracak kişi kararı veren mahkemeye dilekçe verilerek HAGB kararına itiraz edebilir. Kararı veren Mahkeme önce kendi itirazı değerlendirir, uygun görürse kararını düzeltebilir. Aksi durumda ise yetkili Mahkemeye itirazın değerlendirilmesi için gönderir.
HAGB kararı veren Mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleri ise itiraz kanun yoluna başvuruyu değerlendirecek Mahkeme Ağır Ceza Mahkemeleridir.
HAG kararı veren Mahkeme Ağır Ceza Mahkemeleri ise itiraz kanun yoluna başvuruyu değerlendirecek Mahkeme HAGB kararı veren mahkemeyi sıra numarası olarak izleyen Ağır Ceza Mahkemesidir.
HAGB kararı herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacağı için bu sebeple memuriyete engel değildir. HAGB kararı ne olursa olsun kişi için memuriyetten atılma veya bir daha o mesleği yapmasına engel teşkil etmemektedir.
HAGB kararları Adli Sicil Kaydında yer almaz. HAGB kararlarının kendi mahsus bir sistemi vardır. Bu sebeple E-Devlet veya Adliyelerden alınan sabıka kayıtlarında HAGB kararları yer almamaktadır.
Denetim süresi içerisinde kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha HAGB kararı verilmez. Bu sebeple kişi hakkında denetim süresi içerisinde kişi kasıtlı bir suç işlediği takdirde HAGB kararına hükmolunmaz. Fakat denetim süresi bittikten sonra HAGB kararı uygulanabilmektedir.
AV. AHMET KEREM AYDİN
Ağır Ceza Avukatı © Copyright 2021| Tüm Hakları Saklıdır. Yasal Uyarı: Bu site Türkiye Barolar Birliği'nin Meslek Kurallarına ve Reklam Yasağı Kurallarına tabidir. Sitenin kendisi, logosu ve içeriği, reklam iş geliştirme ve benzeri amaçlar ile kullanılamaz. Bu web sitesine link yaratmak yasaktır. Web sitemizde yer alan bilgiler hukuki mütalaa veya tavsiye değildir.