Şantaj Suçu Nedir ?

Şantaj suçu, tehdit suçunun daha kapsamlı işlenen geniş bir içeriğini oluşturmakla beraber 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Hürriyete Karşı Suçlar bölümündeki 107. maddesinde düzenlenmiştir. 

1-SORUŞTURMA EVRESİ: Şantaj suçunun içeriğini kapsayan TCK’nın 107. maddesinde suçun soruşturma evresi yalnızca mağdurun şikayetine bağlı değildir. Bu sebeple suçun işlendiğini öğrenen Cumhuriyet Başsavcılığı şikayet ,ihbar, sair yollarla herhangi bir şekilde öğrenmesi durumunda re’sen soruşturma başlatır.

2-KOVUŞTURMA EVRESİ: Suçun işlendiğini sair yollarla herhangi bir şekilde öğrenen Cumhuriyet Başsavcılığının takip etmiş olduğu soruşturma sonucunda iddianame düzenlenmesi ve iddianamenin ilgili mahkemesi tarafından kabul edilmesi halinde kovuşturma aşamasına geçilir. Aynı soruşturma aşamasında yürütüldüğü gibi suçun kovuşturması da şikayete bağlı tutulmamıştır. Bu durumda suçun mağduru herhangi bir şikayette bulunmasa bile suçun kovuşturma aşamasına geçilmesi halinde dava düşmeyecektir. Kamu davasına dönüşecektir. 

Kuvvetli suç şüphesini barındıran somut delillerin varlığıyla beraber önemli derecede bir tutuklama sebebi olması durumunda şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir. Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut şüphelerin varlığı, şüpheli veya sanığın hareketleri, delilleri kaldırma, gizleme veya değiştirme, tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı uygulaması durumunda kuvvetli bir şüphe varsa tutuklama sebeplerinin oluştuğu anlaşılmaktadır. Bununla beraber, yapılan eylem maddede yer alan katalog suçlardan biri ise tutuklama nedeni doğrudan oluştuğu anlaşılmakta ve tutuklama kararı verilebilmektedir. Lakin; işin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde tutuklama kararı verilemez. 

Şantaj suçunun üst sınırı üç yıl hapis cezasını gerektiren bir suç unsurudur. Bunun yanı sıra şantaj suçu CMK’nın 100. maddesinde katalog suçlar arasına girmemektedir. Bu sebeple ilk olarak tutuklama olduğu oluştuğuna karar verilemez. Dolayısıyla birlikte kuvvetli suç şüphesinin oluştuğu kanaatine varılırsa, somut delillerin olması ve bir tutuklama nedeninin oluşmasıyla birlikte şantaj suçunun varlığı kabul edilir. Tutuklama kararı verilebilir.

CMK’nın 253. Maddesinde yer alan, soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı suçlar ile şikayete bağlı olmaksızın maddede sayılan katalog suçların varlığıyla şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırma girişiminde bulunulur.

Fakat şantaj suçu soruşturması ve kovuşturması şikâyete bağlı olan bir suç olmadığı gibi CMK’nın 253. maddesinde sayılan katalog suçlar arasına da girmemektedir. Bu sebeple şantaj suçu uzlaştırma yapılamaz.

TCK’nınHürriyete Karşı İşlenen Suçlar bölümünde yer alan şantaj suçu failin özel birtehdit görünümüyle bireyin özgür iradesinin varlığına ve oluşmuş iradesinin bellibir derecede hareketini kısıtlayan haksız bir etkidir. Şantaj suçununcezalandırılmasında korunan hukuki değer, bireylerin özgür iradeleri ve özgürcehareket edebilme haklarıdır.

ŞantajSuçunun Manevi Unsuru: Şantaj suçu yalnızca bilerek ve isteyerek işlenen birsuçtur. Suçun birinci fıkrasındaki haliyle işlenebilmesi için bir kişiyi haksızçıkar sağlama amacıyla istemediği bir şeyi yaptırma veya yaptırmama eylemigerçekleşmesi gerekmektedir. İkinci fıkrasında ise failde özel bir kastvarlığının bulunması gerekmektedir. Bu uygulanan özel kast da ise kendisineveya bir başkasına yarar sağlama amacı gütmektedir. İşlenen suçta kastınbulunmaması halinde suç unsurunun varlığı söz edilmemektedir.

TCK.107. maddenin 1.ve 2. Fıkrasında yer alan seçimlilik hareketleriyle beraber işlenmesi durumunda fail alt sınırı bir yıldan üst sınırı üç yıla kadar hapis cezası veya beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Hapis ve adli para cezası ile birlikte uygulanır. 

Şantajsuçu yetkili mahkeme fiilin işlendiği yer mahkemesidir.

Suçunyargılanmasındaki görevli mahkeme ise asliye ceza mahkemesidir.

Şantajsuçu şikayete bağlı bir suç değildir. Cumhuriyet Savcılığı tarafından re’senyapılır.

Şantajsuçu uzlaşma kapsamında değildir.

Şantaj suçudava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Bu açıklamalar ışığında somut olay irdelendiğinde; sanığın, kendisinin Sinekçiler köyüne sokulmaması şeklindeki söylentinin aslını öğrenmek için katılana telefonla ulaşamaması üzerine ona gönderdiği hakaret ve tehdit içeren mesajlarına cevap verilmemesi üzerine bu kez yeniden gönderdiği “Bu iş büyüyecek, o koltuğu kaybedeceksin, bizimde elimizde birşeyler var, o seçim zamanı dağıtılmayan gazete tarayıcıdan tarandı herkese yollanacak, herkes bilsin” biçimindeki mesajda şantaj suçunun “yarar sağlama “öğesinin ne şekilde gerçekleştiği açıkça gösterilip yeterince tartışılmadan ve bozmaya uyulmasına karar verilmesine rağmen bozma doğrultusunda yeterli değerlendirme ve irdeleme yapılmadan, soyut açıklamalara yer verilerek suçun oluştuğu kabul edilip yetersiz gerekçeyle mahkumiyet kararı verilmesi…” (Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 09/03/2017 tarihli 2017/11 Esas ve 2017/7254 Karar sayılı kararı)

“Sanıklardan …’in internet üzerinden tanıştığı yakınanla olay günü yanında diğer sanık … olduğu halde …’da buluşarak, yakınanın sanıkların aracına bindiği, sanıklardan …’un yakınanla, Sanık … aracılığıyla çektirdiğini düşündüğü samimi içerikli resimlerin, sanıklar tarafından çevreye yayılacağı hususundaki tehditleri üzerine yakınandan bono imzalamasını istemeleri üzerine yakınanın kendini araçtan atarak bonoyu imzalamadan sanıklardan uzaklaştığı şeklinde gelişen olayda, sanıkların kendilerine maddi yarar sağlamak maksadıyla yakınanın şeref veya saygınlığına zarar vereceklerini düşündükleri nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunarak şantaj suçunu işledikleri gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi…” (Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 03/03/2016 tarihli 2013/29676 Esas ve 2016/1547 Karar sayılı kararı)

                                                                                                                          Av.Helin Doğan